Duniya ba a shirye don Cutar covid-19 A wani rahoto da hukumar lafiya ta duniya ta fitar a yau litinin, kungiyar mai zaman kanta kan shirya da ba da amsa ta ce annobar cutar kuma tana bukatar daukar kwararan matakai masu inganci don rage barnar da annobar ta haifar.

Wannan shi ne rahoton ci gaba na biyu daga kwamitin mai zaman kansa. Rahoton ya ce akwai gibi a shirye-shirye da kuma mayar da martani ga wata annoba, kuma ana bukatar sauye-sauye.

Rahoton ya ce matakan kiwon lafiyar jama'a da za su iya shawo kan cutar na bukatar a aiwatar da su gaba daya. Matakan kamar gano lokuta da wuri, gano tuntuɓar juna da keɓewa, kiyaye nesantar jama'a, hana tafiye-tafiye da taro, da sanya abin rufe fuska dole ne a ci gaba da aiwatar da su a cikin babban sikeli, ko da lokacin da ake haɓaka rigakafin.

Bugu da ƙari, mayar da martani ga annobar dole ne a gyara maimakon ƙara rashin daidaito. Misali, ya kamata a hana rashin daidaito tsakanin kasashe da kuma samun damar yin amfani da kayan aikin bincike, magani da kayan masarufi.

Rahoton ya kuma ce tsarin gargadin farko na barkewar cutar a duniya yana bukatar ci gaba da zamani zuwa zamani na dijital don ba da damar saurin mayar da martani ga hadarin annoba. A sa'i daya kuma, akwai abin da za a yi a samu ci gaba a cikin kasawar mutane wajen daukar dawainiyar hadarin da ke tattare da cutar da kuma gazawar WHO wajen taka rawar da ta dace.

Kwamitin mai zaman kansa ya yi imanin cewa ya kamata cutar ta yi aiki a matsayin mai haifar da sauye-sauye na asali da tsari a shirye-shiryen irin wadannan abubuwan nan gaba, daga al'umma zuwa matakin kasa da kasa. Misali, ban da cibiyoyin kiwon lafiya, cibiyoyi a fannoni daban-daban na manufofin su ma su kasance wani bangare na shirye-shirye da martani mai inganci; Ya kamata a samar da wani sabon tsari na duniya don tallafawa, a tsakanin sauran abubuwa, rigakafi da kare mutane daga cututtuka.

Darakta-Janar na WHO ne ya kafa ƙungiyar mai zaman kanta kan shirye-shiryen rigakafi da ba da amsa bisa ga kudurori masu dacewa na Majalisar Lafiya ta Duniya a cikin Mayu 2020.